Deze fictieve lijn tussen Oost en West werd concreet gemaakt door het plaatsen van kilometerslange prikkeldraadhekken, wachtposten en uitkijktorens. Het was voor de inwoners van het Warschaupact onmogelijk om vanuit het Oosten naar het Westen te vluchten. Westerlingen mochten de grens in speciale gevallen wel oversteken, echter beperkt door een aantal strikte voorwaarden.

Het einde van het IJzeren Gordijn viel samen met het einde van communistische heilstaten in het Oosten. Hongarije was het eerste land dat een einde maakte aan het IJzeren Gordijn in mei 1989. Door de gaten die ontstonden in het IJzeren Gordijn kozen er veel mensen voor om te vluchten naar het Westen. De val van de Berlijnse Muur bleek uiteindelijk de doodsteek voor het communistische blok.